Wat is emotioneel misbruik en hoe herken je emotionele mishandeling / verwaarlozing? Een lijst met Emotionele mishandeling Symptomen.

Dwingende Controle: Vernederen, Verwijten, Bekritiseren, Beschuldigen Beschamen, en dat Ontkennen. Deze tactieken zijn bedoeld om je zelfrespect te ondermijnen. De psychische mishandeling is grof en meedogenloos zowel in grote en kleine zaken. Schaamte en angst uit tekortkomingen wordt opgezocht om zo vanuit dwingende controle macht te creëren.

Emotioneel misbruik kent vele gezichten en laat zich lastig definiëren. Een eerste signaal is dat als jij het gevoel hebt (of anderen) dat je vrijheid wordt ingeperkt of dat je van je vrijheid wordt beroofd. Zoals in wat je zegt; doet; hoe je je voelt; je mening, uitingen; waar je gaat of staat; of in de keuzes die je wilt maken. Het doel is een hiërarchie aan te brengen waarin zij zelf bovenaan staan.

Neem de lijst met signalen en voorbeelden hieronder door en het is belangrijk om mee te nemen dat ze een stelselmatig karakter hebben, binnen de context van ‘controleren’ vallen en onderdeel zijn van een groter geheel met als doel om iemand ondergeschikt te maken. Het is heel normaal dat je daarover twijfelt, vertrouw op jouw gevoel.

Naar het artikel over emotioneel misbruik.

Wat zijn signalen van emotioneel misbruik?

Enkele van de meest bekende:

• Gaslighting (referentie uit de film Gaslight)

  In dit type emotionele mishandeling is het de bedoeling iemands twijfel aan zichzelf en verwarring te vergroten. Hierdoor zoekt de persoon constant de schuld bij zichzelf en krijgt moeite zelfsturende beslissingen te nemen.

• Projectie

  Dit soort emotionele mishandeling uit zich doordat een persoon de verantwoordelijkheid en de schuld stelselmatig afschuift op iemand anders.

• Controle en isolatie

  Er wordt gecontroleerd en verteld wie er gezien kan worden en hoeveel tijd gespendeerd mag worden met deze personen. Het kan ook een constante monitoring van sociale media, App-berichten of telefoontjes. Jaloezietactieken kunnen worden gebruikt om vrienden en familie op afstand te houden.

• Stonewalling

  Stonewalling is een non-verbale vorm van emotionele mishandeling. Weigeren of niet direct reageren op vragen, geen oogcontact maken, gevoelens negeren of weglopen van een discussie.

• Emoties achterhouden

  Emoties achterhouden het weergeven van woede door geen enkele emotie te tonen. Dit verhoogt de angst bij de persoon die het misbruik ervaart, omdat het de angst voedt het niet waard te zijn om bemind te worden. Gevoelens van isolatie en angst voor verlating komen dan op.

• Liefdesbombardementen

  Deze schijnbaar vlijende methode kenmerkt zich door de vele complimenten en geschenken, die vervolgens ingezet zijn als instrument om de persoon te kunnen manipuleren. Liefdesbombardementen komen vaak na een intense woede van irrationeel gedrag, bijvoorbeeld van een partner.

Hieronder een lijst met meer voorbeelden van verschillende vormen van emotionele manipulatie.

• Overtrokken Kritiek / Veralgemeniseren

  Meestal gaat het om de woorden ‘altijd’ of ‘nooit’. Het is altijd te laat, verkeerd, verknoeid, onaangenaam, enzovoort. Kortom, degraderen in een absolute vorm, van een specifiek moment naar het algemeen.

• Bagatelliseren van prestaties

  Prestaties stellen niets voor of worden bekrachtigd met matige aandacht. Een andere vorm is dat het succes van de prestatie wordt opgeëist voor eigen gewin.

• Neerhalen van interesses

  Het negatief bekrachtigen van interesse of passies. Hobby’s kunnen bijvoorbeeld bestempeld worden als kinderlijke tijdverspilling. Of dat je niet meer mag sporten terwijl je dat aan het doen bent. Dit komt eerder voor uit een beweging dat men eigenlijk bepalend wil zijn of onderdeel van de activiteit.

• Belerend zijn

  Door ‘fouten’ uit te melken door lange monologen, wordt getracht onzekerheid te creëren en de eigen visie tot de enige juiste zienswijze te benoemen.

• Neerbuigend

  Uitspraken om iemand op verscheidene onderwerpen onder zich te plaatsen “Ach, meisje/jongen, ik weet dat je het probeert, maar dit gaat je begrip gewoon te boven.”

• Beledigingen van het uiterlijk

  Dit kan in een directe vorm, zoals “Je haar is lelijk”, maar ook subtieler zoals “Ga je zó naar buiten?”

• Diskwalificeren

  Het teniet doen van onderwerpen die aangedragen worden. Bijvoorbeeld zeggen dat het niets is. Of lichaamstaal zoals rollen met de ogen, grijnzen, hoofdschudden en zuchten geven hetzelfde gevoel.

• Bagatelliseren van gevoelens

  Wanneer een persoon de gekwetste gevoelens kenbaar maakt, worden deze weggewuifd of ervan teniet gedaan door overdreven te reageren.

• Ontmenselijken

  Wegkijken of staren naar iets anders wanneer er tegen hen wordt gesproken.

• Communicatie afsluiten

  Ze negeren pogingen om persoonlijk, per (sms)bericht of per telefoon te praten.

• Onthouden van genegenheid

  Aanrakingen weigeren, mogelijk zo ver dat hand vasthouden of op de schouder kloppen niet kan. Seksuele betrekkingen kunnen geweigerd worden om te straffen of om iemand iets te laten doen.

• Onverschilligheid

  Niets doen wanneer de ander huilt of pijn heeft. Geen troost bieden.

• Schuld inzetten

  Meer gewicht hangen aan de daden die voor de ander zijn uitgevoerd. Bijvoorbeeld: “Je bent me dit verschuldigd. Kijk naar alles wat ik voor je heb gedaan”, in een poging de situatie naar hun hand te zetten.

• Behandelen als een kind

  Bepalen wat iemand moet dragen, wat of hoeveel er gegeten mag worden, welke vrienden gezien kunnen/mogen worden.

• Breken en ontkennen

  Het is mogelijk dat iets opzettelijk kapot wordt gemaakt en verloren raakt. Dit wordt nadien ontkend.

• Anderen schuldeigenaar maken van een persoonlijk probleem

  Wat er ook mis gaat in het leven. De schuld wordt altijd bij een ander gelegd.

• Prikkelen en vervolgens beschuldigen

  Mensen die dit gedrag hanteren weten precies hoe ze de ander uit balans kunnen brengen. Alleen zodra het een probleem wordt, is het de schuld van de ander.

• Irritatiegrens opzoeken

  Wanneer duidelijk is dat iets je kan raken, wordt dit onderwerp vaker opgezocht ter irritatie. Zelden blijft een dergelijke kans liggen om ‘onder je huid’ te kruipen.

• De rollen omdraaien

  Woede- en controleproblemen zouden veroorzaakt worden door het gedrag van de ander wat hen zo pijn doet.

• Slachtofferrol

  Benadrukken hoe slecht de situatie is om een schuldgevoel los te maken. Dit gaat vaak gepaard met projectie.

• Respect eisen

  Waargenomen minachting zal niet ongestraft blijven, en minachting zal opgelost moeten worden. Alleen het is eenrichtingsverkeer.

• Publieke verlegenheid

  In sociale setting wordt iemand negatief onderwerp van gesprek gemaakt. Door middel van ruzie, onthullen van persoonlijke geheimen of maken publiekelijk grappen over (mogelijke) tekortkomingen.

• Actief anderen tegen iemand op te zetten

  Collega’s, vrienden en zelfs familie vertellen dat de ander onstabiel is en vatbaar voor bijv. dramatisch, wispelturig of overdreven gedrag.

• Overtrokken

  Als iemand zich down voelt en hulp zoekt, het ontkennen en benadrukken dat er bijv. te veel verlangd wordt van de relatie, of dat de wereld niet om de ander draait.

• Emotioneel misbruik ontkennen

  Wanneer geconfronteerd met emotioneel misbruik, zal dit ontkend worden. Schijnbaar verbijsterd bij de gedachte eraan en voor een gedeelte mogelijk ook daadwerkelijk onzichtbaar voor hen.

• Weglopen

  In een sociale situatie iemand laten staan en op een ongepast moment weglopen. Binnenshuis kan dit een hulpmiddel zijn om problemen te vermijden.

• Grappen maken (over iemand)

  In humor kan een kern van waarheid schuilen of het kan een compleet verzinsel zijn. Hoe dan ook, ze kunnen een gevoel van kritiek opwekken verpakt in een cadeau.

• Sarcasme

  Vaak slechts vermomde kritiek, vaak vanuit het karakter dat iemand iets al had moeten begrijpen. Het kan gemakkelijk worden afgedaan als plagen en wat niet serieus genomen hoeft te worden.

• Uitvergroten van risico

  De gevaarlijke kanten van iets benoemen om de ander te controleren en angst te vergroten. “Zou je dat nou wel doen, want…”

• De onbekende andere

  Er kunnen zinsnede ingezet worden als “iedereen denkt dat je gek bent” of “ze zeggen allemaal dat je ongelijk hebt”.

• Dreigementen

  Het persoonlijk dreigen “als je x doet, dan doe ik y” of “Ik sta niet voor mijzelf in wanneer…”.

• Onvoorspelbaarheid

  De onberekenbaarheid of iemand gaat ontploffen van woede of overladen met genegenheid. Het kunnen wisselen van stemming in een oogwenk om onduidelijkheid en twijfel te stimuleren.

• Uitschelden

  Schaamteloos worden woorden gebruikt die pijn toebrengen en iemand degraderen zoals ‘dom’, ‘een loser’ noemen, of woorden die te vreselijk zijn om hier te herhalen.

• Koosnaampjes

  Dit is schelden in een (weinig) subtiele verhulling. “Mijn kleine knokig knoestje” of “Mijn mollige pompoen” zijn geen termen van genegenheid.

• Schreeuwen

  Schreeuwen, gillen en vloeken zijn bedoeld om te overheersen/intimideren en iemand klein en onbelangrijk te laten voelen. Het kan gepaard gaan met vuistslagen of spullen gooien.

• Uitbarstingen

  Het moeten verdragen van tirades. Vaak doordat iemand iets niet goed zou hebben gedaan of iets niet volgens zijn/haar visie is gegaan. Tirades hebben meestal het thema van niet meewerkend zijn.

• Eenzijdige besluitvorming

  Keuzes worden uit handen genomen zoals een gezamenlijke bankrekening sluiten, de afspraak van iemands arts annuleren of zonder te vragen met je baas praten.

• Commanderen

  Zeer veel bepalend zijn. In het grote en kleine: van “Zorg nu voor eten” tot “Laat een spiraaltje plaatsen”. De verwachting is dat deze orders worden opgevolgd, ondanks tegengestelde plannen.

• Onderbreken

  Tijdens een andere activiteit (bellen, bericht sturen enz.) in het gezichtsveld komen om te laten weten dat de aandacht op hen gericht moet zijn.

• Geveinsde hulpeloosheid

  Doen alsof het onduidelijk is hoe iets moet zodat een ander het gaat doen. Het initiatief uitlokken zodat de ander het over neemt of gaat doen.

• Bijhouden van iemands verblijfplaats

  Dit kenmerkt zich van ‘op de hoogte zijn’ tot ‘bepalen’. Altijd willen weten waar iemand zich bevind, snel moeten reageren op tekstbericht of telefoontje. Zelfs komen opdagen op de plek waar iemand zich bevindt.

• Jaloezie

  Beschuldigingen van flirten of bedriegen.

• Digitale spionage

  Controleren van internetgeschiedenis, e-mails, (sms-)berichten of het oproeplogboek. Achter het wachtwoord komen of dit opeisen.

• Financiële controle

  Het hebben van een bankrekening op eigen naam, naast de gezamenlijke. Daarnaast, het vragen om geld. Verwachten dat elke cent die uitgegeven wordt door de ander wordt verantwoord.

Ik twijfel of ik emotioneel misbruikt wordt. Neem nu contact op voor overleg en advies.

Ik herken dit, help, wat nu? Wacht niet en ga in overleg met een therapeut. Lees onderaan dit artikel welke stappen je in de tussentijd kunt doen.

Loop je gevaar? Neem nu contact op met Veilig Thuis! 0800-2000